Farabi – Mutluluğun Kazanılması

Farabi – Mutluluğun Kazanılması

İslam dünyasındaki adı ‘’İkinci Öğretmen’’ olan Farabi’nin Siyaset Felsefesi hakkındaki görüşlerine de değinilen Mutluluğun Kazanılması  Platon ve Aristoteles hakkında bilgi sahibi olanların daha iyi anlayabileceği bir kitaptır.

  • Mutluluk bir başka şeyin gerçekleştirilmesi için bir araç olarak istenmeyen, bizzat peşinden koşulan en üstün iyidir.
  • İnsanın mutluluğu, en üstün iyinin gerçekleştirilmesi, bilindiği gibi esas itibarıyla ahlakın alanına girer.
  • Başkalarının iyiliğini isteyen bir kimse, ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte, iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir. Aynı şekilde, kendisi için gerçekten iyiyi isteyen kişinin, fikri açıdan değil, ahlaki karakter ve fiilleri bakımından iyi ve erdemli olması gerekir.
  • Nasıl ki bir aile reisi, o ev halkının karakterini şekillendirir ve onları eğitirse, çocuk ve gençlerin bakıcıları nasıl onların karakterini şekillendirir onları eğitirse, hükümdar da milletin karakterini şekillendirir ve onu eğitir.

Farabi. Mutluluğun Kazanılması. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Farabi – İdeal Devlet

Eserde İlk Var Olan’ın nitelikleri, diğer varlıkların nasıl meydana geldiği, varlıkların dereceleri, bunun organlardaki karşılığı, bir beden gibi işleyen şehri/toplumu yönetecek kişinin nitelikleri, şehir/toplum türleri, her birinin güçlü ve zayıf yanları ele alınır.

Kitaptan altını çizdiğim yerlerden bazıları şöyledir:

  • İrade, duyusal algı, tahayyül veya akılsal kuvvetle idrak edilen bir şeyden doğan ve ona yönelen arzu ve bu şeyin kabul mü edilmesi, yoksa ret mi edilmesi gerektiği üzerinde bir karar vermedir.
  • İnsanları, kendileriyle hakiki anlamda mutluluğun elde edildiği şeyler için birbirlerine yardım etmeyi amaçladıkları bir şehir, erdemli, mükemmel bir şehirdir (madına fadıla) ; insanları, mutluluğu elde etmek için birbirlerine yardım eden toplum, erdemli, mükemmel bir toplumdur.
  • Cahil şehir, halkı mutluluğu bilmeyen, onu hatırına bile getirmeyen şehirdir.
  • Yaşadığımız dünyada gördüğümüz şudur ki, birçok hayvan başka hayvanlara saldırmakta, bunda herhangi bir görünen çıkarı olmadığı halde onları ortadan kaldırmaya, yok etmeye çalışmaktadır. Sanki o, tabiat tarafından tüm dünyada başka hiçbir hayvan var olmasın, sadece kendisi var olsun diye yaratılmıştır. Veya sanki başka herhangi bir hayvanın varlığı kendisi için zararlı olduğundan, onu ortadan kaldırmak için varlığa getirilmiştir. Oysa diğer hayvanların salt var olmaları dışında ona herhangi bir zararları yoktur.

Farabi. İdeal Devlet. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.